واحد مراقبت پنوماتیک چیست؟

برای آماده كردن هوای فشرده، عمليات خاصی در يك واحد صورت مي‌گيرد. اين عمليات شامل فيلتر كردن، تنظيم فشار هوا و روغن زدن است. در واقع اين عمليات به طور معمول به صورت يك واحد بهم پيوسته، انجام مي‌شود، كه به اين واحد، واحد مراقبت پنوماتیک گفته مي‌شود. اين واحد در ابتداي سيستم پنوماتيكی قرار مي‌گيرد. به طور معمول در سيستم‌های پيشرفته استفاده از دستگاه روغن زن، ضروري نيست. بايد بدانيد از روغن زن در موارد خاصی استفاده مي‌شود. به طور مثال، زمانی كه سيستم پنوماتيكی بخش قدرت دارد، در اين حالت بايد توجه داشت كه هوای فشرده در كنترل يك سيستم پنوماتيكی نبايد روغن زني شود.

واحد مراقبت پنوماتیک از چه بخش هایی تشکیل می شود؟

در واقع به دليل وجود ناخالصي در هوا، هواي فشرده شده قبل از استفاده در واحدهاي كنترل و مصرف، بايد تصفيه شود، كه اين تصفيه در واحد مراقبت پنوماتیک انجام مي‌شود. واحد مراقبت پنوماتیک از فيلتر، رگلاتور و روغن زن تشكيل شده، كه در ادامه درباره آن‌ها توضيح مي‌دهيم.

• فيلتر: از فیلتر برای چه کاری در واحد مراقبت پنوماتیک استفاده می شود؟

براي جداسازي ذرات خارجي از هواي فشرده، از فيلتر استفاده مي‌شود. هواي فشرده شده از فيلتر عبور داده شده و ناخالصي‌هاي موجود در هوا را از آن جدا مي‌كنند. در فيلتر هوا، نوع فيلتر در جداسازي مقدار ذرات خارجي تاثيرگذار است. آلودگي‎ها و روغن‌هاي اضافي در سيستم باعث فرسايش اجزاء متحرك و درزگيرهاي قطعه‌هاي پنوماتيكي مي‌شود.

اين آلودگي‌ها بر اثر نشتي ممكن است از دستگاه خارج شوند. در صورتي كه از فيلتر براي جدا كردن اين ناخالصي‌ها استفاده نشود در صنايع غذايي، دارويي و شيميايي باعث آلودگي محصولات خواهند شد، به طوري كه ديگر قابل استفاده نيستند. همانطور كه گفتيم انتخاب فيلتر مناسب و صحيح نقش مهمي در تعيين كيفيت و عملكرد كاري سيستمي كه با هواي فشرده تغذيه مي‌شود، دارد. اندازه منافذ فيلترهای پنوماتيک، يكي از خصوصيات مهم در انتخاب فيلتر است.

اندازه اين منافذ نشان‌دهنده اندازه ذراتي است، كه مي‌توانند فيلتر شوند. به طور مثال، اگر اندازه منفذ‌هاي فيلتر 20 ميكرون باشد، آلودگي‌هاي كوچك‌تر از اين اندازه، از فيلتر هوا رد مي‌شوند. نكته مهم در  استفاده از فيلتر كه بايد به خاطر داشته باشيد، سطح آب تقطير شده‌ جمع‌آوري شده است. قبل از  اينكه سطح آب به علامت ماكزيمم برسد، بايد آن را تخليه كنيد، در غير اين صورت آب تقطير شده دوباره وارد مسير هوا خواهد شد.

• رگلاتور: رگولاتور چیست و چه کاربردی در واحد مراقبت پنوماتیکی دارد؟

براي تنظيم هواي فشرده شده كه در كمپرسورها توليد مي‌شود، از رگلاتور استفاده مي‌كنند. با اين قطعه، هواي فشرده خروجي از كمپرسورها، به ميزان مورد نياز تنظیم خواهد شد. كمپرسورها در سیستم‌های پنوماتيكی، هواي فشرده را با فشار مشخصي تامين مي‌كنند. اين فشار براي كنترل و عملگرها، گاهي بايد كمتر باشد كه توسط رگلاتور قابل تنظيم است.

عملكرد رگلاتور به اين صورت تعريف شده، كه فشار هواي ورودي (فشار اوليه) بالاتر از فشار هواي خروجي (فشار ثانويه) است. در سطح ديافراگم دو فشار از دو سوي اعمال مي‌شود. از يك سو، فشار خروجي و از سوي ديگر نيروي فنر به سطح ديافراگم فشار وارد مي‌كنند. نيروي فنر از طريق يك پيچ قابل تنظيم است. زماني كه فشار خروجي بالا رود، ديافراگم در جهت مخالف نيروي فنر حركت مي‌كند و سطح مقطع خروجي در نشيمنگاه شير كاهش مي‌يابد. اين كار باعث بسته شدن كامل آن مي‌شود. در نتيجه، قطعه مركزي ديافراگم باز شده و هواي فشرده شده از طريق روزنه‌هاي تخليه به اتمسفر، تخليه مي‌شوند. در حالت دوم زماني كه فشار خروجي كم و كاهش پيدا كرده، نيروي فنر باعث باز شدن شير مي‌شود.

در حالت سوم، اگر هيچ هوايي در قسمت ثانويه تخليه نشود، فشار افزايش پيدا مي‌كند و در نتيجه ديافراگم روي فنر، فشرده مي‌شود. در اين صورت سطح مقطع خروجي در نشيمنگاه شير كم شده يا بسته خواهد شد و جريان هوا كاهش پيدا مي‌كند يا به صورت كامل مسدود مي‌شود. هواي فشرده شده زماني از شير جريان پيدا مي‌كند كه هوا در قسمت ثانويه تخليه شود.

• روغن زن: کاربرد روغن زن در واحد مراقبت پنوماتیک چیست؟

حركت اجزاي عملگرها و شيرها ميان يكديگر بايد با كم‌ترين ميزان اصطحکاک انجام شود. براي اينكه اين اتفاق بيافتد، هواي فشرده شده قبل از ورود به عملگرها و شيرها حاوي مقداري روغن مي‌شود. اين كار توسط قطعه‌اي به نام روغن زن صورت مي‌گيرد. روغن زن از اجزاي جك ولو، خروجي هوا، استكاني روغن، مخزن روغن، محل تزريق روغن، پيچ تنظيم‌كننده و ورودي هوا تشكيل شده است.

پيچ تنظيم‌كننده، به صورت عمده از نوع دو طرفه است. براي تنظيم ميزان روغن از اين پيچ استفاده مي‌شود. با باز كردن اين پيچ، روغن بيشتري به هواي ورودي تزريق خواهد شد.